Günümüzde spor yapan ya da günlük yaşamında aktif olan bireylerde sıkça karşılaşılan eklem ve kas sorunları hem yaşam kalitesini hem de hareket kabiliyetini olumsuz etkiler. Bu sorunların başında diz, omuz ve kalça çevresinde ortaya çıkan rahatsızlıklar gelir. Özellikle menisküs yırtığı, omuz sıkışma sendromu ve piriformis sendromu, çoğu zaman fark edilmese de ciddi sorunlara yol açabilen hastalıklar arasında yer alır.
menisküs yırtığı
Diz eklemi, vücudumuzun en karmaşık ve aynı zamanda en çok yük taşıyan eklemlerinden biridir. Menisküs adı verilen kıkırdak yapılar, dizin hem stabilitesini hem de esnekliğini sağlar. Ancak ani hareketler, spor sırasında yapılan yanlış manevralar ya da yaşa bağlı olarak menisküs dokusunda yıpranmalar meydana gelebilir. Bu durumda menisküs yırtığı ortaya çıkar. Özellikle futbol, basketbol gibi ani dönme ve yön değiştirmeyi gerektiren sporlarda bu risk daha yüksektir.
Menisküs yırtığı çoğu zaman dizde şiddetli ağrı, ani kilitlenme ya da hareket kısıtlılığı ile kendini belli eder. Bazı hastalarda yürürken boşluk hissi, merdiven çıkarken zorlanma veya çömelirken dayanılmaz ağrı gözlemlenir. Tanı için genellikle MR görüntüleme yönteminden faydalanılır. Çünkü bu yöntem yırtığın boyutunu, konumunu ve dizde yarattığı etkiyi net biçimde ortaya koyar.
Tedavi seçenekleri yırtığın derecesine göre değişir. Küçük yırtıklar istirahat, soğuk uygulama ve fizyoterapi ile iyileşebilir. Ancak büyük ve fonksiyonel kayba yol açan yırtıklarda artroskopik cerrahi müdahale gerekebilir. Bu yöntem sayesinde yırtık dokunun onarılması veya çıkarılması mümkün olur. Ameliyat sonrası süreçte fizik tedavi ve kas güçlendirici egzersizler oldukça önemlidir.
omuz sıkışma sendromu
Üst ekstremiteyi ilgilendiren en yaygın rahatsızlıklardan biri de omuz sıkışma sendromu olarak bilinir. Bu sendrom, omuz eklemi çevresindeki kas ve tendonların dar bir aralıktan geçerken sıkışması sonucu ortaya çıkar. Özellikle omuz hareketini yukarı kaldırmak zorlaşır ve ağrı gündelik yaşamı etkileyici düzeye gelir.
Omuz sıkışma sendromu genellikle tekrarlayan omuz hareketlerine bağlıdır. Boya yapmak, masa başında uzun süre bilgisayar kullanmak ya da tenis, yüzme gibi sporlarla uğraşmak bu sorunun gelişimini hızlandırır. Omuz bölgesinde yanıcı tarzda ağrı, gece uykudan uyandıran rahatsızlık hissi ve kol hareketlerinde kısıtlılık en yaygın belirtilerdir.
Tanıda fizik muayene oldukça önemlidir. Doktor, omuz hareketlerini test ederek kaslarda hassasiyet ve ağrı noktasını belirler. Gerekli durumlarda ultrason veya MR görüntüleme de kullanılır.
piriformis sendromu
Kalça bölgesinde görülen piriformis sendromu, siyatik sinirin piriformis kası tarafından sıkıştırılması sonucu gelişir. Bu durum genellikle bel ve kalça ağrısıyla başlayıp bacak boyunca yayılan sinirsel şikâyetlere yol açar. Uzun süre oturmak zorunda kalan kişilerde, özellikle sürücülerde ve masa başında çalışanlarda sık görülür.
Piriformis kası kalçanın derininde yer alır ve uyluğun dışa dönmesinde görev alır. Ancak bu kas gerildiğinde veya spazm geliştirdiğinde siyatik siniri baskı altına alır. Bu da kalçada yanıcı ağrı, bacakta uyuşma ve yürüyüş bozukluğu gibi şikâyetlere yol açar.
Tanı koymak bazen zordur çünkü belirtiler bel fıtığı ile karıştırılabilir. Fizik muayene sırasında doktor özellikle kalçaya bası uygulayarak ağrı noktasını değerlendirir. MR veya EMG gibi görüntüleme yöntemleri de tanıya yardımcı olur.
